Energiebedrijven, overheden en kennisinstellingen werken in Emmen samen aan de energiemix van de toekomst. In de afgelopen periode is het gebied van de voormalige gaszuiveringsinstallatie van NAM klaargemaakt om de locatie om te vormen tot een heuse energiehub met een mix aan energie uit zon, waterstof en groen gas. De betrokken partners vertellen hoe energiehub GZI Next zich ontwikkelt.
Allereerst Guido Rink, wethouder verduurzaming in Emmen. Aan de rand van zijn gemeente wordt de komende jaren flink wat werk verzet om de locatie van de voormalige gaszuiveringsinstallatie van NAM om te vormen tot een heuse energiehub, met een mix aan energie uit zon, waterstof en groen gas. “Het gebied speelde in het verleden al een grote rol in de energievoorziening voor de regio. We vinden het belangrijk dat we dat ook in de toekomst blijven doen, met nieuwe energie.”
Meedoen in de energietransitie
De gemeente Emmen staat pal achter het plan om het gebied te ontwikkelen. Niet alleen vanuit een ideëel duurzaamheidsperspectief, maar juist ook omdat het kansen biedt. “Zo zien wij groene waterstof als energiedrager voor de toekomst,” vertelt Rink. Niet voor niets is de gemeente onderdeel van Hydrogen Valley, een Europees project dat de ontwikkeling van groene waterstof stimuleert. Verder zorgt GZI Next ervoor dat kennis en werkgelegenheid in de regio behouden blijft. “Bovendien zet het de gemeente positief op de kaart,” merkt de wethouder op. “Ik word veel benaderd om te vertellen over het project. Bedrijven raken geïnteresseerd om zich hier te vestigen. GZI Next laat zien dat we meedoen in de energietransitie.”
Regionaal belang
Gedeputeerde van de provincie Drenthe Tjisse Stelpstra noemt de ontwikkeling van GZI Next “zeer interessant”, zeker omdat in deze hub verschillende nieuwe energiebronnen samenkomen. “Het laat ook zien dan we het hier in Drenthe gewoon doen. Het is hands-on, we zijn aan het werk.” De wil is er ook om het project te laten slagen, ervaart Stelpstra. “Iedere partner in het project zit met dezelfde positieve drive aan tafel. En is bereid een stapje extra te zetten.”
Samen verduurzamen
Diezelfde opvatting heeft René Jansen, general manager Energy Hubs bij NAM. Het is gelukt partijen bij elkaar te brengen in een consortium. En al die partijen spelen een belangrijke rol om GZI Next tot een succes te maken. “Samen gaan we de oude infrastructuur van NAM inzetten voor nieuwe energie en een compleet nieuwe waardeketen,” zegt Jansen. Hij benadrukt dat iedere deelnemer zijn eigen rol en perspectief heeft. “Dat is geen probleem. Als je maar open en transparant bent over je doelstellingen en handelt vanuit de overkoepelende gedachte van samen vergroenen.”
Mijlpaal: zonnepark
Shell Nederland is een van de bedrijven die meewerkt aan de bouw van het zonnepark in GZI Next. President-directeur van Shell Nederland Marjan van Loon benadrukt vooral het belang van samenwerking in het project GZI Next, maar ook voor de energietransitie in het algemeen. “De energietransitie kan alleen succesvol worden als we samen de schouders eronder zetten en voortbouwen op de sterke fundamenten die Nederland al heeft. In Emmen vinden we alles: kundige en welwillende partners, de infrastructuur en een rijke kennis op het gebied van energievoorziening. Samen zullen we moeten innoveren om alle beschikbare kennis en kunde die nodig is bij elkaar te brengen. Kennis en kunde waardoor de regio een voorbeeld zal zijn voor de rest van Nederland.”
Eerste waterstofontwikkeling in de regio
Op het terrein GZI Next vindt de eerste ontwikkeling in de regio plaats op het gebied van waterstof. “Hiermee leggen we een basis voor de toekomst. Enorm belangrijk,” zegt Peter Hummel. “Met de leiding kunnen grote hoeveelheden waterstof worden getransporteerd voor de energievoorziening aan de industrie in de regio en voor mobiliteit. Op termijn wellicht ook voor woningen, afhankelijk van de technische ontwikkelingen op dit vlak.”
De kansen voor groen gas
New Energy Coalition was als kennisinstelling al voor de start van GZI Next betrokken bij de ontwikkeling van het gebied. Ruud Paap van de New Energy Coalition richt zich specifiek op innovaties op het gebied van groen gas. Paap herinnert zich nog de voorloper van het project GZI Next, zo’n vijf jaar geleden. “Dat begon met de vraag: ‘Kunnen we de bestaande infrastructuur van de gaszuiveringsinstallatie inzetten voor de energietransitie?’” In eerste instantie was dat lastig, omdat de infrastructuur nog in gebruik was voor aardgas. Toen dat niet meer zo was, begon een werkgroep met het ontwikkelen van plannen. “Voor de buitenwereld lijkt er op dit moment misschien nog niet veel te zijn gebeurd, maar achter de schermen is veel overleg over de verschillende ontwikkelmogelijkheden, dus ook die voor groen gas.”
Energie én goed bruikbare bodemverbeteraars
Het potentieel voor groen gas is groot, ziet Paap. “Er is veel agrarisch gebied in de regio. Dus ook veel mest. Aan de andere kant is de grond erg voedingsarm. Via een vergister kunnen meststoffen worden omgezet in energie én goed bruikbare bodemverbeteraars voor de omgeving.” Bovendien, zegt Paap, is de infrastructuur voor het transport van groen gas aanwezig. “Zo kan groen gas een grote rol spelen bij de plannen van gemeenten om huizen de komende jaren van het Gronings gas af te halen.”
Samenhang tussen verschillende projecten
Bij het ontwikkelen van de plannen is niet alleen een goede samenwerking tussen de verschillende partners noodzakelijk. Het is ook van cruciaal belang de verschillende energie-oplossingen in samenhang te zien. De New Energy Coalition ziet toe op de ‘integraliteit’ van het project. Paap: “GZI Next: we hebben een mooi project in handen. Alleen door het in samenhang te benaderen, kunnen we het maximale potentieel bereiken.”
Energie hub nummer één
Met EBN is ook de overheid betrokken bij GZI Next. EBN heeft het doel om de waarde van de ondergrond zo goed mogelijk in te zetten voor een duurzame toekomst bovengronds. Voorheen richtte EBN zich op olie en gas, maar nu steeds nadrukkelijker op nieuwe vormen van energie. “We zetten onze kennis van de ondergrond in en brengen publieke en private partijen samen,” zegt Berend Scheffers, directeur Strategie en Technologie van EBN. “Wat hier in Emmen gebeurt is uniek. We kunnen deze ervaring gebruiken in andere gebieden in Nederland.” René Jansen van NAM besluit: “Dit is energiehub nummer één. Dit moet gaan lukken. Als het inderdaad lukt, dan heb ik goede hoop dat ook oude productielocaties kunnen worden omgevormd.”
Overzicht GZI Next terrein
Op deze kaart ziet u hoe GZI Next, als alles volgens planning verloopt, er straks uit komt te zien. De donkerblauwe onderdelen zijn al aangelegd, de lichtblauwe onderdelen staan nog op de planning.
