De Cirkel Rond met Ruud Paap van New Energy Coalition
Kun je iets vertellen over je rol binnen het GZI Next-project?
“Ik ben vanuit mijn expertise op het gebied van biogas en groen gas betrokken bij het GZI Next-project in Emmen, specifiek bij het groen gas-project Northstar. Vanaf het begin denk ik mee over de projectontwikkeling en de grondstoffen die gebruikt worden voor de productie van groen gas. Tijdens mijn opleiding milieukunde heb ik een aantal maanden stagegeloven bij de NAM in Schoonebeek en woonde ik aan de Noordbargerstraat boven cafetaria de Zandsteeg. Ik heb daarom goede herinneringen aan de regio en vind het geweldig om nu via GZI Next bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van Emmen en omgeving.”
Hoe ben je in deze rol terechtgekomen?
“Ik ben mijn carrière begonnen in de afvalsector, waar ik me bezighield met de transitie van afval storten naar het benutten van afval als energiebron. Daar leerde ik al snel dat afval eigenlijk niet bestaat; het is een grondstof die simpelweg op de verkeerde plek is beland.”
Wat doet New Energy Coalition precies?
“New Energy Coalition zet zich in om de energietransitie te versnellen in het noorden van Nederland. We brengen bedrijven, kennisinstellingen en overheden samen om nieuwe technologieën en slimme oplossingen te bedenken. Daarnaast stimuleren we innovatie en onderwijs door kennis, beleid en ondernemerschap te verbinden. De kennis die we opdoen, delen we met energieprofessionals en studenten.”
Waarom sluit GZI Next zo goed aan bij de missie van New Energy Coalition?
“Het project is interessant vanwege de duurzame energiemix die wordt geproduceerd: zonne-energie, groene waterstof en groen gas. We onderzoeken hoe deze energiebronnen elkaar kunnen versterken. Zo kan de warmte uit het waterstofproductieproces mogelijk de productie van groen gas versnellen, en kan zonne-energie worden ingezet voor de productie van groene waterstof.”
“Daarnaast vinden we het hergebruik van infrastructuur uit de voormalige gaszuiveringsinstallatie een belangrijk aspect. Dit biedt kansen om te onderzoeken hoe investeringen in de energietransitie efficiënter kunnen worden benut, zowel financieel als qua materiaalgebruik. Als de inzichten die we hier opdoen breder toepasbaar zijn, kan dat bijdragen aan de herbestemming van infrastructuur die door de overgang van fossiele naar duurzame energie buiten gebruik raakt.”
“Bij New Energy Coalition (destijds Energy Valley) hadden we in 2012 ons oog al laten vallen op de infrastructuur van de NAM in Drenthe. Samen met de NAM hebben we toen onderzocht of we die konden inzetten om groen gas te verzamelen. Toen kon dat nog niet, omdat de leidingen nog in gebruik waren, maar dat veranderde in 2017 met het stilzetten van de GZI-installatie. Toen ontstond er een nieuwe kans, en die proberen we nu samen met heel veel partners te verzilveren.”
Wat zijn de belangrijkste successen tot nu toe?
“Het zonnepark is volledig operationeel en wekt 12 MW op, wat gelijk staat aan het energiegebruik van zo’n 4.000 huishoudens. Er is een ondergrondse waterstofleiding aangelegd die het terrein verbindt met de industrie op het GETEC.PARK Emmen en er staat al een waterstoftankinstallatie, waar vrachtwagens en bussen waterstof kunnen tanken. “
“Bovendien heeft de oude gasleiding tussen de GZI-installatie en het mengstation van Gasunie in Ommen een nieuwe functie gekregen: Gasunie heeft besloten deze 60 kilometer lange aardgasleiding geschikt te maken voor het transport van groen gas. Dit helpt om opstoppingen in het gasnet te voorkomen, zodat regionale producenten hun groen gas het hele jaar door kunnen afzetten. Groen gas wordt namelijk het hele jaar door geproduceerd, terwijl de vraag in de winter veel hoger is dan in de zomer. Hierdoor ontstaat in de zomer een overschot dat opgeslagen moet worden om te voorkomen dat het gasnet overbelast raakt, wat we congestie noemen. Dankzij de aangepaste leiding kan het overschot in de zomer onder hoge druk worden opgeslagen en in de winter, wanneer de vraag stijgt, weer in het netwerk worden teruggebracht.”
“Het ministerie van Klimaat en Groene Groei heeft inmiddels meer duidelijkheid gegeven over de komende bijmengverplichting voor groen gas. Vanaf januari 2027 gaat deze verplichting gelden voor de gebouwde omgeving, landbouw, het wegvervoer en andere sectoren die onder het ETS2 vallen. Energiebedrijven die aardgas leveren aan deze sectoren moeten de CO₂-uitstoot verlagen door een deel van het aardgas te vervangen door groen gas. Deze maatregel zal een belangrijke impuls geven aan zowel de vraag naar als de productie van groen gas.”
Wat zijn de grootste uitdagingen binnen het project?
“Omdat we op veel gebieden pionieren, lopen we tegen uitdagingen op in wet- en regelgeving. Soms sluit de bestaande regelgeving nog niet goed aan bij onze ambities. Bovendien is de interpretatie van wetgeving door de jaren heen veranderd, waardoor vergunningsaanvragen langer duren dan verwacht en vaak moeten worden aangepast. Tegelijkertijd leren we veel van deze processen. Door samen te werken met overheden en bedrijven kunnen we oplossingen bedenken die niet alleen voor dit project, maar ook voor toekomstige duurzame energieprojecten van waarde zijn.”
