Groene waterstof is één van de bouwstenen van de groene energiehub op GZI Next. Het is een schone energiedrager, die zowel als grondstof en als brandstof ingezet kan worden. Bijvoorbeeld in de industrie, transport en gebouwde omgeving. Het wordt gemaakt door water met hernieuwbare elektriciteit te splitsen in waterstof en zuurstof. Op GZI Next wordt gewerkt aan een groene waterstofketen: de productie, transport en afname van groene waterstof.

Waarom?

De voorraad aardgas is eindig en voor het halen van de klimaatdoelen gaat Nederland de komende decennia over op duurzame alternatieven. Bijvoorbeeld groene elektriciteit, warmtepompen of warmtenetten. Voor sommige toepassingen zijn deze oplossingen niet toereikend. Soms is gas als grondstof of brandstof nodig, bijvoorbeeld in industriële productieprocessen, voor verwarming van slecht te isoleren huizen of voor zwaar transport. We moeten daarom op zoek naar duurzame alternatieven voor aardgas, zoals waterstof en groen gas.

Noord-Nederland heeft de ambitie om een groene waterstofeconomie te ontwikkelen en koploper te worden in Europa. Het Noorden heeft van oudsher een belangrijke rol in de energievoorziening van Nederland. Het heeft de productiefaciliteiten, infrastructuur, en kennis in huis. Die kansen en mogelijkheden willen ten volle benutten. En met succes: het Noorden is de eerste Europese regio die de status van een ‘Hydrogen Valley’ heeft gekregen.

Wat is het?

Groene waterstof is een onmisbare schakel in de energietransitie. Waterstof is een energiedrager. Dat betekent dat het geen energiebron is, zoals aardgas, wind en zon, maar dat we er energie in kunnen opslaan en er weer uit kunnen halen. En die energiedragers hebben we hard nodig. Groene waterstof wordt gemaakt door water met hernieuwbare elektriciteit te splitsen in zuurstof en waterstof. Het is daarmee met recht een schone energiedrager.

Waterstof op GZI Next

De grootschalige productie van groene waterstof staat nog in de kinderschoenen. Groene waterstof is op dit moment fors duurder in vergelijking met fossiele alternatieven zoals aardgas. De komende jaren verwachten we een steile groeicurve: de schaal wordt groter en de kosten zullen dalen. U kunt dit vergelijken met de situatie waarin zonne-energie zich enkele jaren geleden bevond. 

Op dit moment is er nog geen zekerheid over voldoende afname van waterstof door industrie en zwaar transport. Desalniettemin wil GZI Next vooroplopen in de waterstofeconomie en op korte termijn al een waterstoffabriek (een zogeheten ‘elektrolyser’) ontwikkelen.

R&D hub waterstof

Shell wil daarom beginnen met de bouw van een waterstoffabriek van 4,4 MW, om zo een begin te maken met het maken van waterstof in Emmen. De fabriek kan per jaar 600.000 kg groene waterstof maken. Later kan de fabriek eventueel nog vergroot worden naar 10 MW.

Ook wil Shell onderzoek gaan doen met deze fabriek. En dat doet Shell niet alleen: Shell werkt samen met andere bedrijven en onderzoeksinstellingen. Het onderzoek gaat onder andere over de directe koppeling tussen de waterstoffabriek en de zonnepanelen. Als de waterstoffabriek direct wordt aangesloten op de zonnepanelen in plaats van het stroomnet, gaat er minder energie verloren bij het maken van waterstof.

Dit onderzoek kan ook een deel van de file op het stroomnet oplossen (zogeheten “netcongestie”). De elektriciteit wordt als het ware “opgeslagen” in de groene waterstof. De elektriciteit hoeft dan namelijk niet meer op het stroomnet gezet te worden. Daarom doet de netbeheerder Enexis ook mee met het onderzoek.

Als alles goed gaat, krijgt Shell in het najaar van 2023 de vergunning en is de financiering rond. Dan kan Shell de definitieve beslissing nemen om een waterstoffabriek te gaan bouwen. De bouw duurt ongeveer een jaar. De fabriek is dan in 2025 af. Vanaf dat moment wordt er in Emmen waterstof gemaakt!

Waterstofvulpunt

Om de toepassing van waterstof in de mobiliteit een boost te geven heeft Shell een 350 bar waterstofvulpunt op het terrein gebouwd. Sinds juni 2022 kunnen vrachtwagens en bussen waterstof tanken op GZI Next, waaronder de bussen van Qbuzz die in Emmen rijden. Door het rijden op waterstof stoten zij geen CO₂ en fijnstof meer uit.  

Waterstofleiding

Gasunie heeft een nieuwe pijpleiding naar het Getec business park aangelegd voor het transport van waterstof. Zo kunnen die bedrijven het gebruik van aardgas verminderen door over te stappen op waterstof. Dit jaar (2023) bouwt Gasunie bovendien installaties aan het begin- en eindpunt van de waterstofleiding. Vanaf dat moment kan de beoogde waterstoffabriek aangesloten worden op de waterstofleiding en vervolgens kan er waterstof getransporteerd worden naar Getec. Ook op het Getec terrein komt een voorziening zodat zij vanaf dat moment de waterstof zouden kunnen afnemen. Hierover zijn de initiatiefnemers nog met Getec in gesprek.

Gebruik van waterstof

Groene waterstof kan op verschillende plekken gebruikt worden. De waterstof die gemaakt gaat worden bij GZI Next is bedoeld voor de industrie en zwaar transport. Bent u een bedrijf in de industrie of zwaar transport en heeft u interesse om de waterstof te gebruiken? Neem dan contact op via info@gzinext.nl, dan bekijken we wat we voor elkaar kunnen betekenen. 

Veelgestelde vragen en antwoorden

Meer weten over het waterstofproject? Kijk dan op de pagina van veelgestelde vragen en antwoorden.